“ಯೋಗದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕತೆ” ಪರಮಹಂಸ ಯೋಗಾನಂದರಿಂದ

ಜೀವನವನ್ನು ಸುಖಿಸುವುದೇನೋ ಪರವಾಗಿಲ್ಲ; ಆದರೆ ಸುಖದ ರಹಸ್ಯವೇನೆಂದರೆ, ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳದಿರುವುದು. ಹೂವಿನ ಪರಿಮಳವನ್ನನುಭವಿಸಿರಿ, ಆದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಭಗವಂತನನ್ನು ಕಾಣಿರಿ.

ನಾನು ನನ್ನ ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಸದಾ ಭಗವಂತನನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವನ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಅವುಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. “ನನ್ನ ಕಂಗಳು ಎಲ್ಲೆಡೆ ನಿನ್ನ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಕಾಣಲೆಂದು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿವೆ. ನನ್ನ ಕಿವಿಗಳು ನಿನ್ನ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ ದನಿಯನ್ನು ಕೇಳಲೆಂದು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿವೆ.” ಇದೇ ಯೋಗ, ಭಗವಂತನೊಡನೆಯ ಸಾಯುಜ್ಯ.

ಅವನನ್ನು ಕಾಣಲು ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯೇನಿಲ್ಲ. ನಾವು ನಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಹವ್ಯಾಸಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ನಾವೆಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಅವು ನಮ್ಮನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತವೆ. ಯೋಗಿಯು ಭಗವಂತನನ್ನು ತನ್ನ ಹೃದಯ ಗಹ್ವರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಕಲಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವನೆಲ್ಲಿಗೇ ಹೋದರೂ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಭಗವಂತನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯದ ಆನಂದಮಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತಾನೆ.

ಮಾನವನು ಮರ್ತ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಳಗೆ ಇಳಿದಿರುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವನು ಇಂದ್ರಿಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ವಿಕೃತಿಗಳಾದ ದುರಾಸೆ, ಕೋಪ, ಮತ್ಸರ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಂದ ಬಂಧನಕ್ಕೂ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಭಗವಂತನನ್ನು ಕಾಣಬೇಕೆಂದರೆ, ಮಾನವನು ಈ ವಿಕೃತಿಗಳನ್ನು ದೂರಮಾಡಬೇಕು. ಪೌರ್ವಾತ್ಯರು ಹಾಗೂ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಿಬ್ಬರೂ ಇಂದ್ರಿಯ ದಾಸ್ಯದಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಬೇಕು.

ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯ ಬೆಳಗಿನ ಕಾಫಿ ಬರಲಿಲ್ಲವೆಂದು ಕೋಪಗೊಳ್ಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದು ಸಿಗದಿರುವುದರಿಂದ ತನಗೆ ತಲೆನೋವು ಬರುವುದು ಖಂಡಿತ ಎಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಹವ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ದಾಸನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಅದೇ ಪ್ರೌಢನಾದ ಯೋಗಿಯು ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನೂ ಈಗ ತಾನಿರುವ ಜಾಗದಲ್ಲೇ ಯೋಗಿಯಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ನಮ್ಮದೇ ಜೀವನದ ಅಭ್ಯಾಸಗಳ ಕ್ಷಿತಿಜದಿಂದಾಚೆಗಿರುವ ಯಾವುದನ್ನೇ ಆದರೂ ನಾವು ಅಪರಿಚಿತ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ಹೇಗೆ ಕಾಣಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ಯೋಚಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ!

ಯೋಗದ ಅಭ್ಯಾಸವು ಮುಕ್ತಿಯತ್ತ ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಯೋಗಿಗಳು ಈ ನಿರ್ಮೋಹದ ವಿಚಾರವನ್ನು ಅತಿರೇಕಕ್ಕೊಯ್ಯುತ್ತಾರೆ. ಅವರು, ಒಬ್ಬನು ಮೊಳೆಗಳ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಕಷ್ಟವಿಲ್ಲದೆ ಮಲಗಲು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ತಪಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಶಾರೀರಿಕ ಶಿಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ಸಿದ್ಧನಿರಬೇಕು ಎಂದು ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೊಳೆಗಳ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ಭಗವಚ್ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿರುವವನಿಗೆ ಮಹಾನ್‌ ಮನೋಬಲವಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ನಿಜ. ಆದರೆ ಅಂತಹ ಸಾಹಸಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬನು ಒಂದು ಸುಖಾಸೀನದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತೂ ಭಗವಂತನನ್ನು ಕುರಿತು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಬಹುದು.

ಮೇರುದಂಡವನ್ನು ನೇರವಾಗಿರಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಭಂಗಿಯು ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಅಂದರೆ ಭಗವಂತನ ಮೇಲಿನ ಯೌಗಿಕ ಏಕಾಗ್ರತೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದುದು ಎಂದು ಪತಂಜಲಿ ಕಲಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಹಠಯೋಗದಲ್ಲಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿರುವಂತಹ ಶರೀರದ ತಿರಿಚುವಿಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಅಸಾಧಾರಣ ಶಾರೀರಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಮತ್ತು ಬಾಗುವಿಕೆಯ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳ ಅಭ್ಯಾಸದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿಲ್ಲ. ಉದ್ದೇಶ, ಭಗವಂತ; ನಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿರುವುದು ಅವನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯದ ಪರಿವೆಯತ್ತ.

ಭಗವದ್ಗೀತೆಯು ಹೇಳುತ್ತದೆ: “ಯಾರು ತನ್ನ ಆತ್ಮವನ್ನು ನನ್ನಲ್ಲಿ ತಲ್ಲೀನಗೊಳಿಸಿ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಐಕ್ಯಗೊಳ್ಳುವನೋ, ಅವನನ್ನು ಎಲ್ಲ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಯೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಮತೂಕವುಳ್ಳವನು ಎಂದು ನಾನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೇನೆ” (VI:47).

ವಿಪರೀತ ಶೀತೋಷ್ಣಗಳು, ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಕಿರಿಕಿರಿಗೊಳಿಸುವ ಕೀಟಗಳಿಗೆ ಉಪೇಕ್ಷೆ ತೋರುವುದರಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಯೋಗಿಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ಧರು. ಒಬ್ಬ ಯೋಗಿಯಾಗಲು ಅಂತಹ ತೋರ್ಪಡಿಕೆಯೇನೂ ಬೇಕಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅದು ಒಬ್ಬ ನಿಪುಣ ಯೋಗಿಯ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಸಾಧನೆ.

ಅಡಚಣೆ ಉಂಟುಮಾಡುವಂತಹ ಅಂಶಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು; ಅಥವಾ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದ್ದಾಗ, ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ವಿಚಲಿತಗೊಳ್ಳದೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ. ಒಬ್ಬನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ, ಮಲಿನವಾಗಿರುವುದರಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬನು ಒಂದು ಗುಡಿಸಿನಲ್ಲಿರುವುದಕ್ಕೂ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು ಹಾಗೂ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿರುವುದಕ್ಕೂ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು.

ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಸ್ವಸಂತೋಷದಿಂದ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವುದು. ಏಸುವು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ, “ಫಸಲು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ವಿಪುಲವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಕೆಲವೇ ಜನ” (ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ 9:37). ಲೌಕಿಕ ಜನರು ಭಗವಂತನ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನರಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಜಾಣನಾದವನು ಅವುಗಳ ದಾತನನ್ನೇ ಅರಸುತ್ತಾನೆ.

ಯೋಗಿಯಾಗಿರುವುದೆಂದರೆ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವುದು. ಯೋಗಿಯಾದವನು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದಕೂಡಲೆ ಮೊದಲು ತನ್ನ ಶರೀರಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಆಹಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಅವನು ತನ್ನ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಭಗವಂತನ ಸಂಸರ್ಗದ ಅಮೃತವನ್ನು ಉಣಬಡಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಆಳವಾಗಿ ಮುಳುಗುವ ತನ್ನ ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ದೊರೆತ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡ ಅವನು ದಿನದ ಎಲ್ಲ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನೂ ಸಂತೋಷದಿಂದ ಮಾಡಬಲ್ಲವನಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಭಗವಂತ, ಉದ್ದೇಶವಿಟ್ಟುಕೊಂಡೇ ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಈಗಿರುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ; ಅವನ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ, ಜಗತ್ತನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸುವುದು ಮಾನವನ ಕೆಲಸ. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ಲೌಕಿಕ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಗಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಸದಾ ನಿರತನಾಗಿರುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಅತಿರೇಕಕ್ಕೆ ಹೋಗಿರುತ್ತದೆ. ಪೌರ್ವಾತ್ಯನು ತನಗಿರುವುದರಲ್ಲೇ ತೃಪ್ತಿ ಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿರೇಕಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಪಶ್ಚಿಮದ ಮುನ್ನುಗ್ಗುವ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದ ಸರಳ, ಶಾಂತ ಸ್ವಭಾವ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಏನೋ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಆಕರ್ಷಣೆಯಿದೆ. ನಾವು ಇವೆರಡರ ನಡುವಿನ ಸಮತೋಲಿತ ಹಾದಿಯನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು.