ಗುರುವಿನ ಲಾಂಛನವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವುದು

ಆದರೆ ಶಾಂತನಾ ಎಂದಿಗೂ ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವಳು ಅವರ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸವಾಲಿನಲ್ಲಿಯೂ ಸರಿ ಸಮಾನಳಾಗಿದ್ದಳು ಎಂದು ನಮಗೆ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಅವಳ ‘ಸಾಮಾಜಿಕ ತಂಡ’ದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಾಗಿರಲು ಅವರು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದುದಕ್ಕೆ ಅವಳು ಮೌನವಾಗಿ ಮುಗುಳ್ನಕ್ಕಳು; ಅವರು ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ಮಲಗಿರುವಾಗ ಅವರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಜುಟ್ಟನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಹಾಕಿದಳು (ಅದು ಕಾಣೆಯಾಗಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ತನಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ ಎಂಬುದು ಅವಳಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗದಂತೆ ಇದ್ದರು ಆದರೆ ಎಂದಿಗೂ ಅದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಬೆಳೆಸಲಿಲ್ಲ); ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಇಚ್ಛಾ ಶಕ್ತಿಯುಳ್ಳ ಪತಿಯು, ಯಾವುದರಲ್ಲೂ ಅತಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದರೆ ಆಕೆ ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಶರಣಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕಳೆದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂತಸಕರ ಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಚರ್ಚೆಗಳು, ಅಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಅಷ್ಟು ತಿಳುವಳಿಕೆ ಪಡೆದಿರುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದ ಸಮಯ ಅದು.”ಆಳವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನನ್ನ ಪತ್ನಿಯು ಛಾಯಾಚಿತ್ರದಂತೆ ಸ್ಫುಟವಾದ ಜ್ಞಾಪಕಶಕ್ತಿಯುಳ್ಳವಳಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳು ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ಅಥವಾ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಯಾವುದೇ ಪುಟದ ಮೇಲೆ ಕೇವಲ ಕಣ್ಣು ಹಾಯಿಸಿದರಷ್ಟೇ ಸಾಕು, ಅವಳು ಅದರ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದವನ್ನೂ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಅವಳು ನನ್ನನ್ನು ಮೀರಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು.” ಶ್ಯಾಮಾನಂದರು ಅವಳ ಗೌರವ ಪೂರ್ವಕ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದರು.

ಶಾಂತನಾ ಕೇವಲ 20 ವರ್ಷದವಳಾಗಿದ್ದಾಗ ಒಂದು ದೀರ್ಘ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ವಿಧಿವಶಳಾದಳು. “ನನಗೆ ಏನೂ ದುಃಖವಾಗಲಿಲ್ಲ,” ಶ್ಯಾಮಾನಂದಜಿಯವರು ಹೇಳಿದರು,”ಏಕೆಂದರೆ ನನ್ನ ಹೃದಯವು ಅತಿಯಾಗಿ ತುಂಬಿ ಬಂದಿತ್ತು. ಅವರ ಪತ್ನಿಯು ಹೇಳಿದ್ದಳು,” ಇದು ನಿಮ್ಮ ಜೀವನ ಮಾರ್ಗವಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತು. ನಾನು ಅದಕ್ಕೆ ಎಂದಿಗೂ ತಡೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬಹಳ ಸಮಯ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ಈ ನಾಟಕವನ್ನು ಆಡಲೇಬೇಕಿತ್ತು; ಆದರೆ ಅದು ಈಗ ಅಂತ್ಯವಾಗಬೇಕಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಾನು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.”

ಅದು 1936 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದದ್ದು. ನಂತರ ಶ್ಯಾಮಾನಂದರ ಇಡೀ ಜೀವನವು ಭಗವಂತ ಮತ್ತು ಸತ್ಯದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಿಂದ ತುಂಬಿ ಹೋಯಿತು. ಅವರ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಣೆಯನ್ನು, ಅವರನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಅತ್ತಿಗೆಯು ವಹಿಸಿಕೊಂಡು, ಅವರನ್ನು ಆ ಕಾಳಜಿಯಿಂದ ಮುಕ್ತನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ತೊರೆದು, ಮುಂದಿನ 23 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಭಾರತದ ಆಶ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳಗಳ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು. ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಸರಾಂತ ಸಂತರು ಮತ್ತು ಆ ಕಾಲದ ಅನೇಕ ಪೂಜ್ಯ ಗುರುಗಳ ಸಾಮಿಪ್ಯವನ್ನು ದೊರಕಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅನೇಕರು ಅವರ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಹಾಗೂ ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದ ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರಯೋಜನಕ್ಕಾಗಿ ಹತ್ತಿರವಾದರು. ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಅತ್ಯಂತ ಪೂಜ್ಯ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಪ್ರೇಮದಿಂದ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. (ಒಬ್ಬ ಸನ್ಯಾಸಿ ಸಾಧುವಿಗೆ ಅವರು ಒಂದು ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರು. ಮತ್ತು 10 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಜೀವಿಸಿದರು); ಆದರೆ ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ದೀಕ್ಷೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. (ಗುರು ಶಿಷ್ಯರ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬೆಸೆಯುವ ಪ್ರಮಾಣವಚನ) ಅಥವಾ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. “ನಾನು ಇನ್ನೂ ಆ ಯಾವುದೋ ಒಂದನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದೆ,” ಶ್ಯಾಮಾನಂದಜಿಯವರು ವಿವರಿಸಿದರು,” ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ, ನನ್ನ ಹುಡುಕಾಟ ಗುರುಗಳು (ಪರಮಹಂಸ ಯೋಗಾನಂದಜಿ) 1935-36 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾಗ ಆರಂಭವಾಯಿತು. 1936ರಲ್ಲಿ, ಪುರಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಯುಕ್ತೇಶ್ವರ್‌ಜಿಯವರ ಅಗಲಿಕೆಯ ಶೋಕಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿದ್ದಾಗ, ನಾನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದೆ. ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅವರು ನನಗೆ ಸ್ವಲ್ಪದರಲ್ಲೇ ತಪ್ಪಿಹೋಗಿದ್ದಿರಬಹುದು. ಆಗ ನಾನೇನಾದರೂ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ನನ್ನ ಅನ್ವೇಷಣೆಯು ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲೇ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದು ಹಾಗೆ ಆಗಬೇಕೆಂದಿರಲಿಲ್ಲ.”

ಮಹಿಶಾದಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಿನಯೇಂದ್ರ ನಾರಾಯಣರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಯ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಒಂದು ಸುಂದರವಾದ ಕಾಲೇಜನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದರು. ಆ 23 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ನಾಲ್ವರು ಸ್ನೇಹಿತರು ಹೆಚ್ಚು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕ್ಷಯರೋಗದ ಸ್ಯಾನಿಟೋರಿಯಂ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದರು. ಅವರು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಲದ ಗಿರಿದಂಗ ಎಂಬ ಆರೋಗ್ಯಕರ ವಾತಾವರಣದ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ನಿರಾಮಯ (“ಗುಣಕಾರಕ”) ಎಂಬ ಹೆಸರಿಟ್ಟು, ಕನಸನ್ನು ನನಸಾಗಿಸಲು ಹೊರಟರು. ಅವರವರೊಳಗೇ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಣವನ್ನು ಒಟ್ಟು ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಕೂಡಲೇ ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ, ಈ ಮಹಿಮಾನ್ವಿತ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸುವಂತಹ ಒಂದು ಕರಪತ್ರವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿ, ಹಂಚಲು ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದರು. ಸ್ವಾಮಿ ಶ್ಯಾಮಾನಂದ ಗಿರಿಯವರ ಜೀವನದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣಗಳಾದ ವಿಶ್ವಾಸ, ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ, ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮಗಳು ಪ್ರತಿಫಲಗಳನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟವು. ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲ ಬಂದಿತು. ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಹೊರಾಂಗಣ ಎದೆಯ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ಯಾನಿಟೋರಿಯಂ, ಇಂದು ಒಂದು ಮಾದರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ ಅದರ ಜನರಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. ಸಂಸ್ಥೆಯು ಎದೆಯ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ನ ಎರಡು ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ 15 ಮಹಡಿಯ ಪಾಲಿ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಅನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದು, ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಕಟ್ಟಲು ಶ್ಯಾಮಾನಂದರು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಅದು ಒಂದು ಧರ್ಮಾರ್ಥದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯಲ್ಪ ಮೊತ್ತದ ಅಥವಾ ‘ಪಾವತಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ’ದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಗೌತಮ ಬುದ್ಧನ ತೀವ್ರ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಬೋಧಿ ವೃಕ್ಷದಡಿ ಅವನ ಅಂತಿಮ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದಿಂದ ಪವಿತ್ರವಾಗಿದ್ದ ರಾಜಗೀರ್ ಮತ್ತು ಬೋಧಗಯಾಕ್ಕೆ ಶ್ಯಾಮಾನಂದಜಿಯವರು 1946ರಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಶ್ಯಾಮಾನಂದಜಿಯವರು ದಿನದ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಬೋಧಗಯೆಯಲ್ಲಿರುವ ಆ ಮರದ ಕೆಳಗಡೆ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುತ್ತ ಹಾಗೂ ಹತ್ತಿರದ ರಾಜಗೀರ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ಮಂದಿರಗಳ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧವಿಹಾರಗಳ ಭಗ್ನಾವಶೇಷಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆಯುತ್ತಾ ಕಳೆದಿದ್ದರು. ಅವರು ತಡಸಂಜೆಯ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರಿ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಗೃಹದ ತಮ್ಮ ಕೋಣೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಗಂಟೆಯ ಸುಮಾರಿಗೆ ಹಠಾತ್ತನೆ ಎಚ್ಚರಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅತಿ ಸುಂದರವಾದ ನೀಲಿ ಪ್ರಕಾಶವನ್ನು ತಮ್ಮ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಅವರು ಹಾಸಿಗೆಯಿಂದ ನೆಗೆದರು. ಅವರು ಆ ಅನುಭವವನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ಹೇಳಿದರು:

“ಆ ಕೋಣೆಯ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಿಂದ, ಒಂದು ಆಳವಾದ ನೀಲಿ ಪ್ರಕಾಶ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು; ನಂತರ ಕೋಣೆಯ ತುಂಬಾ ಪ್ರಕಾಶ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿತು. ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ನೀಲಿ ಪ್ರಕಾಶ ತಿರುಗಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಒಂದು ಮುಖ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ನಂತರ ಪೂರ್ಣ ಎದೆ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರೂಪ. ಮುಖವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಶಾಂತ, ಎಷ್ಟು ಮಧುರ—ಓಹ್! ಅದೆಷ್ಟು ಮಧುರ! ನಾನು ಯೋಚಿಸಿದೆ, “ಅದು ಯಾರಾಗಿರಬಹುದು? ಬುದ್ಧನಾ? ಶಿವನಾ? ಅಲ್ಲ, ಈ ದೈವೀ ಪುರುಷನು ಬುದ್ಧನ ಉದ್ದವಾದ ಚುಚ್ಚಿದ ಕಿವಿ ಅಥವಾ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಗುಂಗುರು ಕೂದಲನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವನಿಗೆ ಶಿವನಲ್ಲಿರುವ ಸರ್ಪಗಳ ಕಂಠಹಾರವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ [2] ಅಥವಾ ಉದ್ದ ಜಟೆಯೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವರಂತೆಯೇ ಆ ಮುಖವು ಸುಂದರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಕೂದಲು ನೇರವಾಗಿ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಎಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಅವರು ನನ್ನೊಡನೆ ಮಾತನಾಡಿದರು ಮತ್ತು ನನಗೆ ಒಂದು ಮಂತ್ರವನ್ನು ಕೊಟ್ಟರು. [3] ಅದೊಂದು ಅತ್ಯಂತ ಅದ್ಭುತ ಅನುಭವ. ನಂತರದ 12 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು ಸದಾಕಾಲ ಆ ಮುಖವನ್ನು ಕಾಣಲು ಹುಡುಕುತ್ತಲೇ ಇದ್ದೆ.